Eminiz ki, birçoğunuz internet üzerinde çeşitli IQ testleri çözdünüz, mevcut potansiyelinizi ölçmek adına araştırmalar yaptınız. Ancak, birçok uzman IQ testlerinin zekanın sadece minimal bir kısmını ölçtüğünü öne sürmekte.

Zeka, tanımı gereği oldukça soyut bir kavramdır bu sebeple de aslında tek bir tanımı yoktur. Bazı uzmanlar tarafında entelektüel potansiyel olarak ele alınırken, bazıları ise çevresel faktörlere bağlı değişim geçirebilen, geliştirilebilen ya da azalabilen bir özellik olarak ele almaktadır.  Peki, zeka gerçekten ölçülebilir mi? IQ testleri bir kişinin mevcut potansiyelini yansıtabilir mi? 

Harward Üniversitesi'nde psikoloji alanında çalışmalar gerçekleştiren bir bilim adamı olan Howard Gardner, 1983 yılında zeka'nın çoklu bir boyut taşıdığı, çeşitli yetenekleri kapsadığı üzerine bir teori geliştirdi. Gardner'in geliştirdiği bu çoklu zeka modeline göre bilişsel yetenekler bu çoklu zeka modeline bağlı olarak geniş bir yelpaze içerisinde ele alınmalı, değerlendirilmelidir. 

Gardner'ın Çoklu Zeka Teorisi: Zekânın Çeşitliliği

1. Sözel Zeka

Dil ile bağlantılı olan zeka türüdür. Sözel zekası gelişmiş bireyler kelimelerin kullanımında, dilbilgisi, kelime oyunları ve söz sanatlarında daha başarılı olmaktadır. 

2. Mantıksal Zeka 

Matematiksel zeka olarak tanımlanmaktadır. Mantıksal zekası ön planda olan bireyler hesaplama, problem çözme, mantıksal problemlerin çözüme kavuşturulması, planlama ve kategorizasyon gibi alanlarda daha başarılı olmaktadır. 

3. Görsel Zeka 

Yaratıcılık ile bağlantılı olan zeka türüdür. Görsel zekası gelişmiş bireyler imajinasyon,  harita okuma, rehberlik, perspektif bakış sergileme, renk ve şekil farkındalığı alanlarda kendilerini daha iyi sergilemektedirler. 

4. Ritmik Zeka 

Hani derler ya, bu çocuğun müzik kulağı var! İşte, aslında o çocuğun ritmik zekası daha gelişmiş durumda. Ritmik zekası gelişmiş olan bireyler sözsüz iletişim, ritim tutmak, müzikal başarı sergileme, ritmik bellek ve benzeri alanlarda daha başarılı olabilmektedirler. 

5. Kinestetik Zeka 

Bu çocuk doğuştan sporcu ya da bu çocuk doğuştan dansçı! Aslında o çocukların kinestetik zekaları daha gelişmiş durumda. Zira, kinestetik zeka vücut koordinasyonu, el-göz koordinasyonu, dans ve spor yetenekleri gibi alanlarla bağlantılı olan zeka türüdür. 

6. Sosyal Zeka 

"Ağzı iyi laf yapıyor" dediğiniz ya da "Bu çocukta şeytan tüyü var, herkesle iletişimi var" dediğiniz kişiler var mı çevrenizde? O kişiler aslında sosyal zekası gelişmiş, potansiyel iletişimcilerdir. Çünkü sosyal zeka iletişim becerileri, liderlik, işbirliği ve takım çalışması gibi alanlarla ilişkilidir. 

7. İçsel Zeka

Kendisini farkındalığa adamış ya da elini ayağını maddesel dünyadan çekmiş kişiler, insanlık tarihinde de ön plana çıkmış bilge ya da alim olarak adlandırılmış zatlar, aslında içsel zekası ön planda olan kişilerdir diyebilriz. Bu zeka türü kendini tanıma, hedef belirleme ve öz disiplin gibi alanlarla, becerilerle bağlantılıdır. 

8. Doğal - Doğacı Zeka 

Her türlü hayvanla kolaylıkla bağ kurabilen, iletişim geliştirebilen, bıraksanız ormandan ayrılmayacak kişiler vardır ya hani, işte o kişiler de doğacı zekaları gelişmiş kişilerdir. Bu zeka türü doğa ile uyum, hayvanlar ve bitkilerle etkileşim, çevresinde gerçekleşen doğa olaylarını anlama ve yorumlama yetenekleri kapsamaktadır.